Polska Walcząca – symbol w kształcie kotwicy, którego część w kształcie litery P symbolizuje Polskę a ramiona litery W, walkę lub „kotwicę” – symbol nadziei na odzyskanie niepodległości Polski w czasie II wojny światowej.

„Kotwica”, jako znak Polski Walczącej pojawił się w Warszawie 20 marca 1942 r. W poprzedzających ten dzień dwóch miesiącach, Biuro Informacji i Propagandy KG AK ogłosiło konspiracyjny konkurs, którego inicjatorem był Czesław Michalski.

Z 27 zgłoszonych prac wybrano dwa projekty – „Kotwicę” oraz „Skrzyżowane miecze grunwaldzkie”. Przy wyborze brano pod uwagę m. in. łatwość wykonania oraz wymowę patriotyczną.

Zwycięskim projektem okazała się „Kotwica”, którego autorką (lub bardziej współautorką) była najprawdopodobniej instruktorka harcerska Anna Smoleńska ps. „Hania”, studentka historii sztuki na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Więcej informacji można znaleźć na Wikipedia.

Jest to prawdopodobnie najbardziej znany i rozpoznawany symbol w czasie okupacji oraz w historii powojennej. Również w naszej najnowszej historii pojawia bardzo często, nie zawsze w najlepszym kontekście. Przeglądając internet spotykamy niezliczone wariacje tego symbolu, które nierzadko nie mają z oryginałem nic wspólnego. Od 2014 roku jest to znak prawnie chroniony i powinien być wykorzystywany z sposób godny.

Do napisania tego artykułu skłoniły mnie dwie rzeczy – brak możliwości pobrania z sieci wersji wektorowej symbolu (logo) Polski Walczącej oraz mnogość wersji, które są po prostu niepoprawne. W dalszej części przedstawiam krok po kroku proces rysowania znaku „Kotwicy” a także wersje do pobrania. Piękno tego znaku wynika z jego prostoty – każdy z was może narysować „Kotwicę” mając do dyspozycji tylko kartkę, linijkę, ołówek i cyrkiel. Zachęcam do prób – na pewno się uda.

Baza rysunkowa

Podstawą będzie zwymiarowany rysunek znaku Polska Walcząca znaleziony w sieci. Nie mam pojęcia kiedy i przez kogo został stworzony ale podane wymiary wydają się poprawne choć zdarzył się tam też jeden poważny błąd (powielany w każdym miejscu), o którym napiszę w dalszej części. Rysunek prezentuję poniżej:

Dla wyjaśnienia – wartość „t” jest podstawową jednostką całego projektu. Każdy może przyjąć własny wymiar „t” i się go trzymać. Po lewej stronie jest prezentowana wysokość znaku „h”, która wynosi 8 razy „t”. Są też stosowane mniejsze wartości ale zawsze odnośnie „t”. Myślę, że jest to zrozumiałe dla wszystkich. Ja przyjąłem „t” o wymiarze 2cm i tak wysokość „h” wynosi wtedy 16cm, 1/2″t” to 1cm a 3/4 „t” to 1,5cm. Proste.

Krok 1 – siatka i proporcje znaku

Zaczynamy od narysowania siatki z kwadratów, gdzie każdy z nich ma wysokości i szerokość „t” czyli np. 2cm. Na poniższym rysunku jest to szary kwadrat w górnym, lewym rogu. Cała siatka składa się z ośmiu kwadratów w pionie i ośmiu w poziomie – razem 64.

Rysujemy prostokąt o szerokości „t” i wysokości 8 x „t”. Musimy go wyśrodkować jak na poniższym obrazku. Pionowa oś symetrii siatki jest jednocześnie osią symetrii tego prostokąta. Litera P i W w znaku ma grubość „t”.

Dodatkowo wyznaczamy poziomą linię przechodzącą przez środek czwartego rzędu od góry oraz pionowe linie pomocnicze (zaznaczone na czerwono) w odległości 3/4 „t” od narysowanego prostokąta oraz poziomą linię w odległości 1 i 3/4 „t” od dołu siatki.

Krok 2 – linie pomocnicze

Poniżej widać wszystkie linie pomocnicze naniesione na bazową siatkę. Możemy zacząć rysować pozostałe elementy znaku.

Krok 3 – środek litery P i wnętrze litery W

Najpierw mniejsze koło, które jest częścią litery P – powinno mieć promień 1/2 „t” i być styczne do środkowego prostokąta. Środek okręgu zaznaczyłem czerwoną kropką. Dla tych co rysują na papierze jest to miejsce gdzie wbijamy cyrkiel. W moim przypadku średnica okręgu wynosi 1cm (przypominam, że moje „t” to 2cm).

Teraz dwa większe okręgi – każdy o średnicy 3/4 „t” (1,5cm), styczne do prostokąta. Ich środki „wypadają” na przecięciu lini pomocniczych, które narysowałem wcześniej)

Krok 4 – czas na okręgi zewnętrzne

Teraz już bardzo prosta rzecz. Rysujemy trzy centryczne okręgi powiększone o wartość „t”. One również są styczne do środkowego prostokąta.

Krok 5 – litera P

Odkładamy na moment cyrkiel i rysujemy dwa poziome prostokąty (oczywiście o wysokości „t”). które będą częścią litery P. Należy zwrócić uwagę, na dolny prostokąt narysowany czerwoną linią. Jego lewa strona powinna „wystawać” o wartość 1/2 „t”.

Krok 6 – końce litery W

Przed nami najtrudniejsza część do wyjaśnienia. To końce litery W ścięte pod kątem. Należy zapoznać się z rysunkiem gdzie podane są wymiary i wykonać dwie linie pod kątem, tak aby przecinały odpowiednie punkty siatki. Początek lini ma miejsce w połowie rzędu trzeciego i czwartego siatki oraz styczne do środkowego prostokąta. Przecięcie wewnętrznego łuku litery W w połowie siatki (zaznaczone czerwoną kropką).

Krok 7 – jak wyznaczyć łuki litery W

Tak jak na poniższym obrazku. Lewa strona litery W (zaznaczona na niebiesko). Linie są styczne do okręgów. Cyrkiel wbijmy w niebieskim puncie na przecięciu siatki w odległości 1 i 3/4 „t” od dołu. Tak samo strona prawa (kolor czerwony).

Krok 8 – wszystkie linie są już na miejscu

Teraz wystarczy tylko połączyć linie, które składają się na znak Polski Walczącej i wymazać pomocnicze.

Krok 9 – usuwania linii pomocniczych

Litera W w znaku jest symetryczna, stąd lewą i prawą stronę wykonujemy identycznie.

Krok 10 – gotowe

Tak prezentuje się gotowe logo w wersji konturowej. Pozbywamy się siatki pomocniczej, kolorujemy środek i gotowe. Pewnie jesteście ciekawi gdzie jest ten poważny błąd na rysunku, który krąży po sieci? Zobaczcie promień wewnętrznego okręgu litery W. Na rysunku jest podany jako 4/3 „h”. Poprawna wersja to 3/4 „h”.

Krok 11 – kolory i koniec pracy

Najprzyjemniejsza część projektowania logo. Całość jest już gotowa i można poeksperymentować z kolorami. „Kotwica” Polski Walczącej bardzo dobrze wygląda na jasnym tle jak i w wersji negatywowej.

Zapraszam do komentowania (jeżeli sam pełniłem jakieś błędy to proszę o komentarz). Czy wersja PDF do pobrania jest wystarczająca? Czy może dodać inne formaty wektorowe.

Zobacz też logo JB mojego autorstwa opisane w blogu

Artykuł Polska Walcząca – jak narysować poprawnie znak kotwicy pochodzi z serwisu Fotografia wnętrz Wrocław | Jacek Bernatek - profesjonalny fotograf wnętrz.